Loom Light Monument

Locatie: NRE-terrein
Lichtmonument ter ere van verzetsheld .

Het lichtmonument van beeldend kunstenaar Titia Ex, is een eerbetoon aan Jan Zwartendijk, en vele andere onzichtbare verzetshelden uit de regio Eindhoven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het indrukwekkende interactieve lichtwerk, getiteld “Loom Light”, markeert 75 jaar leven in vrijheid. Het werk, met een diameter van ongeveer 3,50 meter, strekt zich uit van 4,50 meter tot bijna 6 meter hoog. Opdrachtgever is de gemeente Eindhoven.

Philipsman Jan Zwartendijk
Jan Zwartendijk (1886 – 1976) was in 1939 directeur van het Philips-kantoor in Kaunas, Litouwen. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, benoemde de Nederlandse regering in ballingschap Zwartendijk tot plaatsvervangend consul in Litouwen. In die hoedanigheid redde hij het leven van Joodse vluchtelingen in dit land door hen in juli 1940 visa voor Curaçao te verstrekken. Deze vluchtroute creëerde hij onder meer in samenwerking met de Japanse ambassadeur Chiune Sigihara. Na de Duitse inval in Polen in 1939 en de Russische annexatie van Litouwen in 1940 moesten de Joden in Litouwen vrezen voor hun leven.

Loom Light, het monument
Analoog aan de aanpak van Jan Zwartendijk weet beeldend kunstenaar Titia Ex in haar lichtsculptuur Loom Light het onderste uit de kan te halen. Zij kiest nadrukkelijk voor een dynamisch monument dat verwijst naar deze geschiedenis en dat ook met onze tijd meegaat. Een lichtobject van haar hand appelleert aan een esthetische ervaring van grote schoonheid en is altijd meervoudig interpreteerbaar. Het is een organisch boek waarin je nooit uitbladert en steeds nieuwe inzichten vindt. Ze nodigt de kijker uit om de vele betekenissen die ze erin heeft gestopt te ervaren.

Titia Ex: “Het werk verandert van vorm en beweegt met je mee. Overdag weerspiegelt het monument het zonlicht. In de avond ontstaat een lichtfeest dat verwijst naar de Chanoekia, waarin het licht acht dagen lang door een onzichtbare hand wordt ontstoken. Het is een eerbetoon aan Jan Zwartendijk en de talloze onzichtbaren die zich hebben ingezet om levens te redden.”

Het beeld staat op het kruispunt op het voormalige NRE-energieterrein in Eindhoven. Door deze plaatsing kom je het lichtmonument vanuit elke richting anders tegen. Vanuit de Kanaalstraat of Nachtegaallaan ervaar je vooral een metershoge poort van licht. De stromende energie van het monument komt en gaat in een V-vorm de aarde in en uit. Het offer van talloze mensen, de diepzwarte periode die aan onze vrijheid voorafging. Van dichtbij ontdek je de gelaagde, onregelmatig uitpuilende huid van het beeld. Alsof talloze lagen glas organisch op elkaar zijn gestapeld om geleidelijk naar het hemelse gewelf te reiken.
Je ervaart de energie van steeds wisselend licht, zowel in toon als in verzadiging. Het werk is interactief en reageert op de naderende bezoeker. De kunstenaar zet deze bewuste actie om in een dynamisch lichtmotief. Hiermee geeft Ex aan hoe belangrijk de (zelfs kleine) actierol van ieder individu is, om richting te geven aan de toekomst.

Technische innovaties
Geheel in de traditie van Philips en Eindhoven Designstad koos Titia Ex voor innovaties in haar ontwerp. Het lichtontwerp doorloopt een parametrisch model dat lichtgedrag genereert. Hierdoor ontstaat een lichtbeeld dat lijkt te leven door zich dynamisch aan te passen aan de omgeving. De RGB LED-verlichting (20.439 LED’s) is gemonteerd op een metalen constructie. Alle andere onderdelen zijn gemaakt van 450 kg gerecyclede kunststoffen, waaronder oude cd’s; een vondst van Philips. Over de LED’s zijn grijze, 3D-geprinte, rastervormige kolommen gemonteerd om het licht diffuser te laten lijken en de sculptuur meer diepte te geven. De huid van het kunstwerk is semi-transparant en afgewerkt met een transparante UV-coating.
Een van de uitdagingen in de sculptuur is het organische niet-repetitieve horizontale patroon in de 3D-print, terwijl het verticale patroon moest doorlopen in de verschillende te assembleren delen. Dit patroon creëert een effect van diepte dat de lichtschakeringen beïnvloedt, wat een zachte, mistige sfeer oproept.

Opdrachtgever
Gemeente Eindhoven; aannemers: 3D printwerk, metaalconstructie en installatie: Colossus Printers, Houthalen (B) & OMD3D, Aalst (B); Lichttechniek: Ingenieursbureau Interactive Matter, Eindhoven.

Sponsors
Koninklijke Philips NV; Gemeente Eindhoven; Provincie Noord-Brabant (Brabant Herdenkt); High Tech Campus, Eindhoven; Eindhovense Fabrikanten Kring; Aon Commercial Risk Solutions, Health Solutions & Affinity, Eindhoven; Van AKEN Concepts, Architecture & Engineering BV, Eindhoven; Signify, Maarheeze;
Brabant-C.

Over Titia Ex
Titia Ex is de maker van tientallen spraakmakende, grootschalige lichtkunstwerken in de openbare ruimte, waaronder de lichtsculptuur ‘Dolmen Light’ in de Hondsrugtunnel in Emmen (2015). Haar werk ‘Private Light’ is aangekocht door het Philips Museum, Eindhoven (2018).
De interactieve lichtsculptuur ‘Flower of the Universe’ (2010), waarvoor zij haar onderzoek deed en inspiratie vond in de Hortus Botanicus, Amsterdam, reist inmiddels de hele wereld over, waaronder vorig jaar in de Asia Cultur