Selecteer een pagina



Geboorteplaats: 's-Gravenhage
Geboortedatum: 13-03-1891
Overlijdensplaats: Auschwitz
Overlijdensdatum: 26-03-1944

Laatste (vrijwillige) woonadres: Boschdijk 771

Slachtoffer staat op lijst:
Joods
19440314 - Grote Beek
Voor deze persoon is een Stolperstein geplaatst
Omgekomen buiten Eindhoven

Mordechai was een bewoner van de Rijks Krankzinnigen Gesticht “De Grote Beek” in Eindhoven.

Op 13 maart 1944, zo tegen het avondeten, krijgt geneesheer-directeur Mooij van het Rijks Krankzinnigen Gesticht twee leden van de Duitse Sicherheitsdienst op bezoek. Ze komen vier joodse patiënten ophalen. Het gaat om patiënten die voor rekening van de gemeente Amsterdam verpleegd worden. In aanwezigheid van zijn stafleden, de doktoren Ruiter, Tiggelaar, De Regt en Flohil, wordt Mooij gesommeerd de vier joden over te dragen. Dokter Mooij antwoordt: “Ik heb geen joden, alleen maar patiënten”.

Dokter Mooij weigert iedere medewerking en beroept zich op zijn ambtseed en gewetensbezwaren. Ook zijn stafleden scharen zich achter hem. Mooij wordt daarop gearresteerd en later afgevoerd naar het politiebureau. De achtergebleven geneesheren volharden eveneens in hun weigering.

De volgende ochtend, rond de klok van elf, komt de Sicherheitsdienst met groot vertoon van macht terug.
Het administratiegebouw wordt afgegrendeld en bezet door leden van de Sicherheitsdienst, aangevuld met leden van de burgerwacht.
Opnieuw worden de achtergebleven geneesheren gesommeerd de namen vrij te geven en de joodse patiënten over te dragen. Het gaat nu niet meer om de vier joodse patiënten die voor rekening van de gemeente Amsterdam verpleegd worden, maar om àlle joodse patiënten.
Ruiter, Tiggelaar, De Regt en Flohil volharden in hun weigering om gegevens te verstrekken.
Daarop bezetten leden van de Sicherheitsdienst het administratiekantoor en dwingen, met getrokken pistool, het aanwezige personeel de met ‘J’ gemerkte registratiekaarten te overhandigen. Wederom wordt er geweigerd.
De Sicherheitsdienst doorzoekt nu zelf de kaartenbakken en haalt er de met ‘J’ gemerkte kaarten uit. Daarop begeeft men zich naar de paviljoens en dwingt de personeelsleden door hen het pistool op de borst te zetten, de betreffende patiënten aan te wijzen. Vierentwintig joodse patiënten worden op die manier bijeen gedreven en naar het hoofdgebouw gebracht, waar ze gedwongen worden in een gereedstaande overvalwagen te stappen.

Mordechai was één van hen.

Mordechai Maurice Vas Dias wordt op 13 maart 1891 in ‘s – Gravenhage geboren als zoon van Arnold Vaz Dias (* 2 juli 1850 , overl. 10 april 1900) en Peres Eraline Cornelia (* 26 februari 1855, overl. 5 november 1937). Mordegai Maurice Vas Dias wordt zes dagen na de dood van zijn moeder op 11 november 1937 opgenomen in het Rijks Krankzinnigen Gesticht te Eindhoven. Hij is opgenomen met een machtiging op last van de president van de arrondissementsrechtbank te Rotterdam. De aanvraag voor de machtiging is gedaan door zijn zus, mej. A. J. Vas Dias, die ook optreedt als zijn bewindvoerder. Het dossier geeft slechts geringe informatie: ‘Mordegai Maurice Vas Dias komt uit Engeland. Hij is erg verward. Uit de woordbrei zowel in de Engelse- als de Nederlandse taal valt te distilleren dat hij zeven jaar in Engeland is geweest. Heeft er gewerkt als grondwerker ‘a strange place to be’. Hij geeft inadequate antwoorden’.

Het dossier heeft verder niet veel meer te melden. En opnieuw is het laatste dat in het dossier geschreven is bericht Burgerlijke Stand Eindhoven: ‘overleden op 26 maart 1944 in de omgeving van Oswiecim (Auschwitz) in Polen’.

Profielfoto verbeterd door Paul Dillen.


Stolpersteine App: https://map.stolpersteine.app/nl/eindhoven/locaties/boschdijk-771-rijks-krankzinnigen-gesticht
Netwerk Oorlogsbronnen: https://www.oorlogslevens.nl/tijdlijn/Maurits-Mordechai-Vas-Dias/01/79451
Nationaal Archief: https://www.nationaalarchief.nl/onderzoeken/archief/2.19.255.01/invnr/157101A